*The following is from an interview with Kumu Hula , Coline Aiu
Aloha! 'O Coline Helen Kaualoku Aiu ko'u inoa. He inoa 'ohana 'o Kaualoku, 'o ia ka inoa o ko'u kupuna wahine, ko'u kupuna wahine kuakahi, a me ko'u 'anake.
No Kaua'i ko ko'u makuahine 'ohana. No Hawai'i ka 'ohana o ko'u makuakane. Ua hanau 'ia au ma O'ahu nei. Ua hele au i ke kula 'o Sacred Hearts mai ka papa malaa'o a i ka papa 'ewalu a laila, hele akula au i ke kula 'o Kamehameha. Ma hope o ko'u puka 'ana aku mai ke kula ki'eki'e, hele akula au i ke kulanui o Hawai'i ma Manoa. Ua loa'a ia'u ka B.A. no ka mekia 'o hanakeaka.
I ko'u wa e kamali'i ana, 'a'ole au he wahine hula maika'i. I ka hapa nui o ka manawa, 'a'ole au i hele i ka papa. I kekahi la, nui ko'u makemake e ku'ai mai i papa he'enalu no'u. Aka na'e, 'a'ole lawa ke kala ia'u. 'Olelo maila 'o Mama, "Ina 'oe e hula i kela me keia Po'aha, loa'a ke kala he 'umi ia 'oe." No laila, ua hula au ma ka hokele 'o Kaimana Beach.
Ma mua o ko'u hula 'ana, 'a'ole au i no'ono'o iki he kanaka hanohano 'o Mama. Aia no a ho'omaka au e hula, hiki ia'u ke 'ike 'ia he kanaka kaulana 'o ia. Kelepona maila ka po'e like 'ole e kama'ilio ia ia."Ke 'ike 'oe i ke kaona o ka mele, pela no 'oe e hula ai. Ina ha'i ka mele i ka nani o ka ua, pono 'oe e ho'ike ia nani i kou hula 'ana."
Ma hope o kekahi mau makahiki, kokua akula au ia ia ma ke 'ano he 'alaka'i. I ko'u hele 'ana i ka papa, hele a kaumaha na haumana ma muli o ka hele 'ole mai o ko'u makua wahine.
I ka makamua, 'a'ole maika'i ko'u 'olelo 'ana ma o ka 'olelo makuahine. I ko'u ho'a'o 'ana e unuhi i ka mana'o o na mele i a'o 'ia aku i ka papa, aia ko'u makuahine i hope o ka papa, ina pololei 'ole ka'u unuhi 'ana luli kona po'o. No laila, ua a'o au i ka 'olelo Hawai'i ma o ka unuhi 'ana i na mele a me ka hele 'ana i ke kulanui. I ko'u mana'o, 'oko'a ka 'olelo i a'o 'ia ma ke kulanui ma waena o ka mea e 'olelo 'ia e na manaleo.
Ua a'o 'ia au he waiwai ko kakou a pau.
Ma muli o ka a'o 'ia 'ana o ka 'olelo Hawai'i, ka mo'omeheu, na mele, ua ho'ololi ko'u 'ano. Wahi a ko'u makuahine, "Me he pua la na kanaka, mohala koke kehahi a 'ulolohi ka mohala 'ana o kekahi." Aia no a lawa ko'u 'ike, ua lilo ka halau ia'u.
"Ina a'o aku i kekahi mea i aloha ai oe, pono 'oe e ola ia."Ho'i hou.